

Dövüş Sanatlarından Karate Hakkında Bilgiler
Karate Nedir? Nasıl Yapılır? Kuşakları, Teknikleri Ve Kuralları Hakkında Bilgi
Karate Nedir Nasıl Yapılır Kuşakları, Teknikleri Ve Kuralları Hakkında
BilgiKarate, “boş el” anlamına gelen bir Japon savaş sanatıdır. Çin
dövüş tekniklerinden türetilen karatede eller, kollar, dirsekler,
dizler, ayaklar ve baş kullanılır. Karateka olarak da bilinen karate
sporcularının kendilerini geliştirmek için kullanıllandıklan geleneksel
temel ilkeler savunma, bedensel sağlık ve (ruhani) farkındalıktır.
Çıraklık sırasında, temel nefes, tekme, yumruk, blok teknikleri ve denge
ya da hareketlilik noktası sağlayabilecek çeşitli duruşları öğrenirler.
Karate’nin üç ana öğesi kata (bir dizi hareket), kumite (bir eşle
alıştırma yapmak) ve kobododur (silah türleri), 1970 ve 1980’lerde
karate yarışma halini alarak dünya şampiyonaları olan bir spora dönüştü.
Karate, Asya kökenli dövüş sporlarının en yaygınıdır. Yetmişin üzerinde
farklı stil vardır. Karate, kickboksa oldukça yakındır ve uzun yıllar
aynı yönetim tarafından denetlenmiştir. Karate, 17. yüzyılda Okinava’da
ortaya çıktı. 20. yüzyılda Shotokan stilini yaratan Funakoshi Gichin,
günümüz karatesinin babası sayılır.
Dövüşçü Profili
Karatekalar, güçlü gövde ve bacak kaslarıyla yapılı, atletik
bireylerdir. Karateka, kumite için yüksek bir acı eşiğine ihtiyaç duyar.
Önde gelen karatekalar yüksek bir öz disiplin ve yaşamlarını karate
koduna (dojo kun) göre yaşamalıdır.
Dövüş Alanı
Kumite (sınama) karşılaşmaları bir grup yetkilinin, yarışmacıların
kuralları ihlal etmesini önlemek ve uyguladıkları doğru teknikleri
sayıyla ödüllendirmek için çevrelediği kare bir minderde yapılır. Karate
görgü ve kurallarına uyulur. Örneğin yarışmacılar belden öne eğilerek,
ancak sürekli tetikte ve ileri bakarak birbirini selamlar.
Karete Giysileri
Karateka ceket, pantolon ve kuşaktan oluşan beyaz bir üniforma ya da
giysi giyer. Judo kıyafeti gibi, karate giysisi de aşırı yıpranmaya
dayanıklı keten türü bir kumaştan dikilir ve karatekanın hareketini
engellemez. Gi hafif, orta ve ağır olabilir. Karateka çoğunlukla
koruyucu giysiler giyer. Erkekler kasık ve kadınlar göğüs koruyucusu
kullanır. Doldurulmuş eldivenler, tozluk, ayak koruyucular ve dişlikler
gibi diğer donanımlara da izin verilir.
Karate Yasası: Karate, karetekaların gündelik hayatlarında ve
odada ya da karatenin öğretildiği alan olan dojoda takip ettiği “dojo
kun” denilen bir takım prensiplere sahiptir. Bu karate yasası beş
komutla özetlenebilir: Karakterde mükemmeli aramak, inançlı olmak, çaba
göstermek, diğerlerine saygı duymak, saldırgan tavırlardan uzak durmak.
Karete Stilleri
Japon Karate-clo Örgütleri Federasyonu başlıca dört karate stilini tanır
—Goju-ryu, Shito-ryu, Shotokan ve Wado-ryu. Aslında, Shorin-ryu,
Uechi-ryu ve Kyokushinkai’nin de içinde bulunduğu 70’in üzerinde stil
vardır. Bu ekollerden birine ait olmayan stillerler gayri meşru
sayılmaz. Ekollerin çoğu bu geleneksel stillerden biri veya birkaçı ile
bağlantılı ya da büyük etkisi altındadır.
Shotokan : Shotokan, usta Gichin Funakoshi (1868-1957)
tarafından çeşitli savaş sanatlarından geliştirilmiş bir karate
ekolüdür. Katadaki teknikler dengeli, güçlü hareketler sağlayan ve
bacakları güçlendirmeye yardımcı olan uzun, derin duruşlarla
tanımlarıır. Yavaş ve akıcı hareketler yerine güç ve dayanıklılık
sergilenir.
Wado-Ryu : Hironori Ohtsuka, Funakoshi ve Okinavalı diğer
ustalardan aldığı eğitimin ardından, Shindo Yoshin Ryu’yu Okinava
Karatesiyle birleştirmek için yola koyuldu ve Wado-Ryu’yu geliştirdi. Bu
bire bir “arıenk” olarak tercüme edilir.
Shito-Ryu : 1931’de Kenvva Mabuni tarafından geliştirildi. Karatenin türlü köklerini birleştirmeye çalışan karma bir stildir.
Goju-Ryu : Sert
ve yumuşak tekniklerin birleşimini kullanan bu stilin uzmanlığı dar
(kapalı) alan dövüşüdür. Doğru nefes ve kondisyona büyük önem verilir.
Kumite :
Kumite karşılaşmaları yaş, cinsiyet ve deneyime göre düzenlenir. Her
dövüş iki ya da üç dakika sürer. iki yarışmacı minderdeki başlangıç
çizgilerinde durur, selamlaşır ve dövüşe başlamak için hakemin işaretini
bekler. Kumite karşılaşmalarında yumruk, tekme, diz/ dirsek vuruşları,
açık el teknikleri, kilitler, fırlatmalar ve yakalama görülür. Karateka
bir tekniği uygularken yüksek sesle “kiai” ya da “ruh haykırışı” narası
atar. Kusursuzca gerçekleştirilen bir vuruş, darbe ya da fırlatma ippon
ya da puan alır. Eğer vuruş biraz kusurlu ise hakem waza-ari ya da yarım
puan verebilir. Üç puan alan ilk karateka yarışmayı kazanır.
Temas Kuralları
Kumitede, temas düzeyi, karatekaların stili ve ölçülerine göre değişir.
Tüm teknikler, özellikle başa ve boyna yöneltilenler, kontrollü olmalı
ve aşırı güç kullanmadan uygulanmalıdır. Boğaz, kasık, şakaklar, omurga,
ayağın üstü ve başın arkasına saldırmaya izin verilmez. Hakem ihlalleri
cezalandırabilir.
Puanlama Ölçütleri
Kumitede puanlandırma, bir hamlenin doğru uzaklıktan yapılıp
yapılmadığının değerlendirilmesi kadar, biçimde, zamanlamada ve
tutumdaki kusursuzluğu da tartması gereken hakemin kişisel
değerlendirmesine dayanır. Hakem, tekniğin gerçek bir dövüşte etkili
olabilirliğine karar verir.
Hakemin İşaretleri
Bir dövüş sırasında hakem, kareteka ve yan hakemlerle iletişim kurmak
için çeşitli el işaretleri kullanabilir. Bunlar karşılaşmayı başlatmak,
durdurmak ve devam ettirmek kadar, verilen puanlar, aynı anda uygulanan
teknikler, yapılan ihlaller ve ölçüyü aşan temaslara verilen uyarıları
da kapsar.
Puan Vermek:
Hakem puan verildiğini, elini ters omzuna yerleştirip, kolunu sayı
alanın tarafında yere doğru 45 derecelik bir açıyla açarak belirtir.
Asla İlk Saldıran Olma
Shotokan karatesinin kurucusu gichın funakoshi karatenin sadece savunma
için kullanımına inanıyordu. Saldıranın her zaman kaybettiği bir savunma
sanatı olduğu için “karatede ilk saldırı yoktur”u ilan etti.
Temel Kavramlar
Sensei : Usta/ Hoca
Kyu : Siyah kuşak öncesi farklı kuşak renklerinden oluşan öğrenci derecesi
Dan : Siyah Kuşak/ Ustalık Dercesi
Karateka : Karate sporunu icra eden sporcu
Dojo : Eğitim alanı, salonu
Karategi : Karate elbisesi
Kiai : İtme ve tahammül etme anlamına gelmektedir. Çok güçlü ve duyulacak bir şekilde nefes verilir
Ki : Zihin, ruh, enerji
Kime : Tekniklerin uygulanması esnasında vücudun en üst düzeyde odaklanması gerilmesi/ kilitlenmesi
Kihon : Temel Karate teknikler
Kata : Özel bir ritim ve zamanlama ile uygulanan, kurgulanmış teknikler silsilesi
Bunkai : Kata esnasında kurgulanmış tekniklerin, eşlerle
uygulanması şeklinde ifade edilebilir.
Bunkai’i uygulayabilen Karateci, Kata’yı tam manasıyla
anlayabilecektir.
Kumite : Karate’nin müsabakaya uyarlanmış şekli
Obi : Karate kuşağı/ kemeri
Kumite esnasında puanı ifade eden komutlar
Yuko : 1 Puan
Waza-Ari : 2 Puan
İppon : 3 Puan
Sayılar
İchi : Bir
Ni : İki
San : Üç
Shi : Dört
Go : Beş
Roku : Altı
Shichi : Yedi
Hachi : Sekiz
Kyu : Dokuz
Ju : On
Genel Komutlar
Rei : Selam
Hajime : Başla
Mawate : Dön / dönüş
Yame : Dur, başlangıç konumuna dön
Yoi : Dikkat
Kamae : Hazırlan / hazır ol
Hantai : Sondan başa doğru
Narande : Tek sıra ol
Selamlaşma Komutları
Seiza : Japonların geleneksel, dizlerinin üzerine oturma
şeklidir. Komut üzerine idmanın
başında ve sonunda karşılıklı selamlaşmada uygulanır.
Mokuso : Gözleri kapatarak meditasyon sürecinin başlaması
Mokuso Yame: Gözleri açarak meditasyon sürecini sonlandırmak
Shome ni Rei : Dojonun ön tarafına bayrakların asılı olduğu istikamete
selam verilir, bu selam aynı
zamanda atalara saygı gösterme/ selamlama olarak da kabul edilir
Sensei ni Rei : Ustaya/ Hocaya selam verilir
Otagai ni Rei : Karşılıklı verilen selam
Senpai ni Rei : Kıdemli sporcuya verilen selam
Oss : Dojolarda selamlaşmak, onay, teşekkür,
anlaşıldı, baş üstüne, lütfen vb. anlamlarda
muhatabı karşısında hafif eğilerek kullanılan bir ifade
şeklidir.
Kiritsu : Kalk komutu
Saldırı ve Savunma Seviyeleri
Jodan : Üst seviye hizası (Baş seviyesi)
Chudan : Orta seviye hizası (Kemerden-Gırtlak seviyesine kadar)
Gedan : Alt seviye hizası (Kemer seviyesine kadar)