Otomatik Vites Araba Nasıl Kullanılır?
Gelişen araba teknolojisinde artık piyasada otomatik arabalar, manuel
vitesli arabalara göre daha çoğunluk oluşturmaktadır. Şehir içi trafikte
kullanım kolaylığı en çok tercih edilme özelliklerindendir. İstanbul
gibi kalabalık nüfuslu bir şehirde yaşıyorsanız otomatik araba inanılmaz
rahatlık sağlamaktadır. Manuel vitesli arabadan otomatik vitesli
arabaya geçiş yaptığınızda bu rahatlığı hissedeceksiniz.
Pedal Sistemi
Otomatik vitesli bir arabada yanlızca 2 pedal bulunmaktadır. Bu pedallar
GAZ ve FREN pedalıdır. Vitesler otomatik olduğundan “Debriyaj” pedalı
bulunmamaktadır. Sağ tarafta bulunan GAZ, sol tarafta bulunan FREN
pedalıdır.
Vites Sistemi
Otomatik vitesli arabalarda vites sistemindeki harfler bütün otomatik
arabalarda hemen hemen aynıdır. Vitesin üzerinde P – R – N – D harfleri
bulunmaktadır. Aracınızın modeline göre S, L, 1, 2 gibi farklı harflerde
olmaktadır.
Vitesler
P (Park): Arabanızı park halindeyken durduğunuzda almanız gereken vitestir.
R (Reverse): Geri vitestir. Arabayı tamamen durdurduktan sonra geri vitese almak için vitesi R konumuna getirin.
N (Neutral): Aracınızı boşa almak için kullanılan vitestir.
D (Drive): Arabayı sürmek için kullanılan vitestir.
S veya O (Speed, Overdrive): Spor ve hızlı kullanım modudur. Vites
geçişlerinde devir daha yüksek olur. Aracın hız ve performansı artar.
Otomatik Araba Nasıl Kullanılır?
Otomatik vitesli arabayı tek ayakla kullanmak işin doğru olanıdır. Sol
ayağınız boşta kenarda durması gerekmektedir. Gaz ve freni sağ
ayağınızla kullanmanız gerekmektedir. Aracınız P park halinde ve
ayağınız frendeyken arabayı çalıştırın, vites P ve N de değilken
otomatik arabaların büyük çoğunluğu çalışmaz. Bazı araçların çalışması
için vites konumu P deyken frene basılı tutarak kontağı çevirmeniz
gerekebilir. Aracı çalıştırdıktan sonra el frenini çekik durumdaysa el
frenini indirin. Vitesi D ‘ye getirdiğinizde araba gitmeye
başlayacaktır. Vitesi D konumuna almak ayağınızla frene basmalı ve
vitesin üstündeki düğmeye basarak vitesi aşağı doğru ittirerek D
konumuna alın. Ayağınızı frenden çektiğinizde arabanız çok düşük hızda
gitmeye başlayacaktır. Gaza basarak arabanız arabaya hız vererek sürüşün
keyfini çıkarın.
Hayatınızda ilk kez otomatik vites ve dahası DSG kullanacaklara kılavuz:
Güzel bir başlangıç olsun dilerim.
Hayatınızda ilk kez otomatik vites ve dahası DSG kullanacaksınız.
Size bu kılavuzu kimseye sormaya çekindiğimiz herşeyi yanıtlamak için yazıyoruz.
Yazarımız DSG kullanıcısı olarak değil deyim yerindeyse DSG lerin hatalı
kullanımı veya fabrikasyon arızası sonrası gittiği meşhur bir DSG
hastanesinde doktor… Yani kullanıcı değil tamiratinda 8 yıldır
çalışan Emrah ustamız…
Söz sizde…
1. İlk olarak koltuğa oturun koltuk ve aynayı kendinize göre ayarlayın.
2. Kontak anahtarını yerine takın
3. Kontağı çeyrek tür çevirerek marşı basmadan önce aracın ısınması ve
hazırlıklarını tamamlaması için ışıklarının sönmesini bekleyeceğiz.
4. Sadece bu iki ışık kalana kadar bekleyip sonra ayağınızı fren
pedalına basarken kontağı yine çeyrek tür çevirip bırakıyoruz. Akıllı
kontak olduğu için Diğer araçlardaki gibi basılı tutmanız gerek yok
kontak anahtarını.
5. P konumundaki vites kolunun üzerindeki düğmeye baş parmağınızla
basarak ayağınızı fren pedalına basılı tutarak kendinize göre yavaşça
çekin.
6. Geri gidecekseniz R yazan yere getirin.
7. İleri gidecekseniz D konumuna getirin.
8. Daima sağ ayağınızı kullanacağınız için sol ayağınızı ayak dayama kısmına bırakın ve bu ayağınızı araçtan inene kadar unutun
9.Yokuş yukarı veya yokuş aşağı ile araç yüklüyken hariç fren pedalını
an ayağınızı kaldırdığınız anda araç yavaş yavaş hareket etmeye
başlayacaktır. gaza basmaya gerek yoktur.
10. Yokuş yukarı veya yokuş aşağı ile arac yüklüyken hafifçe gaza
basmanız aracın kararlı biçimde ilk hareketini sağlayacaktır.
11. Yokuş inerken vites yükselmesini istemiyorsak frene hafifçe basmanız yeterli.
12. Vites kutusu bir an önce en yüksek vitese çıkmak üzerine programlı
olduğundan gaz tepkileri yavaş olacaktır. Sollamalarda veya hızlanma
ihtiyacı hissedince iki kademeli olan gaz pedalına sonuna kadar
bastığınızda ikinci kademe devreye girerek kick down denen bir veya bir
kaç vites birden düşürüp torkun daha kuvvetli olduğu devirlere sizi
çıkaracaktır.
Otomatik Vites Kullanmanın İncelikleri
Otomatik vitese sahip araçlar, yıllarca manuel vitese sahip araçların
gölgesinde kaldı. Bunun ilk ve en önemli nedeni ise güçsüz olmalarıydı.
Yıllar içerisinde teknolojinin gelişmesiyle manuel vitese sahip
araçların sayısı azaldı. Gelecekte ise hiç kalmayacağı öngörülüyor.
Bunun en önemli nedeni, hızla yükselen elektrikli otomobillerin sadece
otomatik vites seçeneği ile piyasaya sürülmesi. Hem otomatik vites ile
araç kullanmak oldukça basit. Ancak bazı püf noktaları olduğunu şimdiden
söyleyelim.
Otomatik Vites Kullanımı
Otomatik vites ile ilgili çok fazla şehir efsanesi bulunuyor. Tabii
haklı olan taraflar yok değil. Bunların başında otomatik vitese sahip
araçların çabuk bozulmaları geliyor ama asıl neden otomatik vitesin kötü
olmasından daha çok bakım yaptırılmaması. Karşımıza en çok çıkan diğer
eleştiri ise “Otomatik vites çok yakar” şeklinde. Buna kesinlikle yalan
diyemeyiz. Özellikle Uzak Doğulu üreticilerin tercih ettiği CVT
şanzımana sahip araçlar gerçekten daha çok yakıyor. Ancak daha çok
Avrupalı üreticilerin tercih ettiği çift kavramalı şanzımanlara ortaya
çıkıyor. Örneğin Volkswagen’in çok satan araçlarından olan Jetta’nın
verilerine göre manuel vitesli seçenek, otomatik vitese sahip olan
seçeneğe göre 100 kilometre mesafe için ortalama yarım litre daha fazla
yakıt tüketiyor. Ancak bu genel bir fabrika verisi. Biz direksiyonun
başına geçtiğimiz zaman ise tam tersi bir durum söz konusu oluyor. Bunun
en önemli nedeni olarak da agresif sürüş gösterilebilir. Otomobil
kullanırken ilk olarak agresif sürüşten kaçınmanız gerekiyor, çünkü gaz
ve fren pedallarına ne kadar çok basılırsa yakıt tüketimi de o kadar
artıyor.
Şehir İçinde En İyi Tercih
İstanbul, Ankara ve İzmir gibi trafiğin bitmediği şehirlerde otomatik
vites inanılmaz bir konfor sağlıyor. Debriyaj pedalının bulunmaması
büyük bir kolaylık. Trafiğin neredeyse hiç bitmediği büyük ve kalabalık
şehirlerin yollarında, otomatik viteste debriyajın kavrama noktasını
bulmak gibi zorluklar olmadığı için bazen fazla hızlı kalkış
yapılabiliyor. Ani kalkış durumlarında şanzıman zarar görebiliyor. Aynı
durum hızla yavaşlama için de geçerli. Olağan dışı hareketler ile
sürücüler, şanzımanı adeta yoruyor.
Kalkışlar Çok Önemli
Kalkışların önemli olduğundan yukarıda bahsettik. Biraz detaya inmemiz
gerekiyor. Otomatik vitesli araçların birçok çeşidi bulunuyor. Bunlardan
en bilinenleri ise çift kavramalı, CVT ve tork konvertörlü otomatik
şanzımanlar. Türkiye’de en çok tercih edilen seçenek çift kavramalı
şanzımanlar ve her marka, çift kavramalı şanzımanları farklı isimler ile
adlandırıyor. Powershift, DSG ve DCT gibi farklı isimler alan çift
kavramalı şanzıman aslında iki farklı manuel şanzımanın iç içe
geçmesiyle oluşturuluyor. Oldukça verimli ve kolay çalışan bir
mekanizmaya sahip olan bu tür şanzımanların en büyük sorunu ise ısınma.
Aracın aniden hızlandığı ya da yavaşladığı durumlar içerisinde ısınma
artıyor ve şanzımanın zarar gömesine neden olabiliyor. Yapmanız gereken
şey ise belirlenen limitleri aşmayıp hız yapmamak. Diğer bir nokta ise
aracı olağan dışı hareket ettirmemek. Örneğin otomatik vitese sahip
aracınız ile saatte 10 kilometre hızla gidiyorsunuz. Saatte 70 kilometre
hıza çıkmak için gaza sonuna kadar basmak yerine daha yavaş hızlanmaya
ve yavaşlamaya gayret edin. Halihazırda trafikte olduğunuz için mevcut
hızınızı maksimum 200 metre koruyabilirsiniz zaten. Yani acele etmenin
alemi yok. Böylece uzun süre sorun yaşamadan otomatik vites
kullanabilirsiniz.
Otomatik Vites Araba Nasıl Kullanılır?
Otomatik vites araba kullanmanın incelikleri sadece hızlanma ile sınırlı
değil. Sizin için bazı incelikleri sıraladık ama bunlardan önce,
otomatik viteste yer alan simgelere de değinmek gerekiyor. Çünkü
sürücüler çoğu zaman “Otomatik vites üzerinde yazan N ne demek?” gibi
sorularına cevap bulamıyor. Otomatik vitesteki harflerin anlamları
şöyle:
N: “Neutral” sözcüğünün kısaltması. Aracı boşa almak için bu moda geçmelisiniz.
D: İngilizcesi “drive” olan “sürüş” sözcüğünün ilk harfi.
P: Tahmin edebileceğiniz gibi “park” sözcüğünün kısaltması.
R: “Reverse yani “geri gitmek” sözcüğünün kısaltması. Geri vitese geçmek için vitesi bu noktaya getirmeniz gerekiyor.
Otomatik vites kullanırken dikkat edilmesi gereken noktalar ise şunlar:
Arabanızı hareket ettirmek için “D” modunda olmanız gerekir.
Ayağınız frendeyken el frenini indirip aracı çalıştırmalısınız. Vites
“D” noktasına geldikten sonra arabanız hareket edebilir.
Hareket halindeyken kullandığınız “D” modunu asla ama asla “R” ya da
“P” modlarına getirmeyin. Değişiklik yapmak istediğiniz takdirde
öncelikle aracın yavaşlamasını sağlayın. Daha sonra “R” ya da “P”
modlarını devreye sokun.
Elbette yapıyorsunuzdur ama hatırlatmakta fayda var. Aracı park
ettikten sonra el frenini çekin ve daha sonra vitesi “P” moduna getirin.
Vites kutuları genellikle bu konu üzerine uzmanlaşmış markalar
tarafından geliştiriliyor. Bu nedenle otomatik vites üzerinde bulunan
simgeler farklılaşabiliyor ya da farklı simgeler eklenebiliyor.
Bunlardan bazıları şu şekilde:
L: “Low” yani ağır devir anlamına geliyor. Araç genellikle 1. vites
üzerinde kalıyor ve markanın tercih ettiği hızı geçmiyor. Bu ise
genellikle saatte 50 kilometre gibi düşük bir sürat oluyor.
2 ya da 3: Bunlar da tıpkı L simgesi gibi vitesi sınırlandırmaya
yarıyor. Vites getirdiğiniz konuma göre 2. ya da 3. viteste kalıyor.
W: Kış anlamına gelen “winter” sözcüğünün kısaltması olan harf ise
genellikle Mercedes marka araçların otomatik viteslerinde görülüyor. W
modu ile kış aylarında karşılaşacağınız patinaj gibi sorunların önüne
geçebiliyorsunuz.
